Na początku XIX wieku w Płazowie działał warsztat drzeworytniczy rodziny Kostrzyckich, który specjalizował się w tworzeniu popularnych obrazków ze świętymi, sprzedawanych głównie na odpustach. Dzięki staraniom regionalisty Grzegorza Ciećki i lokalnej społeczności, tradycja ta została reaktywowana, prowadząc do utworzenia w 2024 roku Centrum Drzeworytu w Płazowie, które stało się nowoczesnym ośrodkiem kultywującym i promującym drzeworytnicze dziedzictwo regionu.
Zobacz: Otwarcie Centrum drzeworytu w Płazowie
Na początku XIX wieku w Płazowie funkcjonował warsztat drzeworytniczy prowadzony przez rodzinę Kostrzyckich. Wytwarzano tam głównie obrazki ze świętymi, które sprzedawane były najczęściej na odpustach. Z biegiem czasu, gdy rozwinęła się technologia drukarska i pod koniec XIX wieku rynek został zalany masowo produkowanymi oleodrukami i innymi rodzajami wydruków obrazów, które jakością znacząco przewyższały ludowe obrazki, drzeworyt ludowy został wyparty. Wtedy też w Płazowie zaprzestano produkcji obrazków z drzeworytów. Drzeworyt ludowy jako ogólnie wymarła już sztuka interesował tylko etnografów i historyków. To dzięki ich badaniom i pracy od 2016 roku tematem zainteresował się regionalista Grzegorz Ciećka. Z biegiem czasu udało się utworzyć ekipę ludzi, która zafascynowana historią drzeworytu płazowskiego reaktywowała tradycję drzeworytniczą.
Zaowocowało to wpisem tej praktyki do Krajowego Rejestru Dobrych Praktyk w ochronie niematerialnego dziedzictwa kulturowego w 2022 roku. Wtedy też rozpoczęły się rozmowy na temat próby ustanowienia miejsca, gdzie można by prowadzić na stałe warsztaty drzeworytnicze. W czerwcu 2023 roku z inicjatywy Gminnego Ośrodka Kultury w Narolu utworzono podwaliny pod taką pracownię w Płazowie w zabytkowym budynku dawnej szkoły podstawowej. Przejęty przez GOK budynek, jako „Kuźnia Ludowych Praktyk”, stał się bazą, gdzie mógł się zadomowić drzeworyt płazowski. Następnie dzięki projektowi, jaki został zrealizowany z Podkarpackim Stowarzyszeniem dla Aktywnych Rodzin w styczniu 2024 roku utworzono w budynku Centrum Drzeworytu w Płazowie. Zagospodarowane zostały trzy pomieszczenia, jedno z nich służy do celów warsztatowych, będąc jednocześnie drzeworytnią i drukarnią. Dwa kolejne są przeznaczone do celów wystawowych, gdzie zaprezentowane są drzeworyty, lokalna historia i utworzona jest sala multimedialna.
tekst – Grzegorz Ciećka
drzeworyt – autor Grzegorz Ciećka